Tedavide doz ayarlamaları;
(Aşağıda verilen öneriler sadece bilgi sahibi olmanız içindir , uygulamalar doktorunuz denetiminde yapılmalıdır.)
Tedavide öncelikle her diyabetli için doğru hesaplanmış günlük total insülin dozu gereklidir.Bu sayede bazal doz , bolus dozlar ve düzeltme dozları ayarlanabilir.
Son bir haftada her gün , gün içinde kullandığınız insülin lerin toplamlarının ortalamasını alırsanız günlük toplam tedavi dozunuzu (GTD) hesaplamış olursunuz. (hesaplamada düzeltme dozlarının yarısı alınır, ancak sık sık şeker düşmeleri yaşanmışsa düzeltme dozları toplam doza eklenmez)
Örneğin bazal ve bolus tedavi dozlar toplamı 40 ünite olan birisi son hafta ortalamasında 8 ü düzeltme dozları yapmışsa ( bir gün 10ü , diğer gün 6ü ,başka bir gün ise 8ü düzeltme yaptığında ortalaması 24/3 : 8ü ) onun için yeni toplam doz 40ü + 4 ü (8 ünitenin yarısı) olacaktır.
Eğer sık düşmeler veya yükselmeler varsa hesaplanan günlük toplam tedavi dozunda %5 , sert oynamalar varsa günlük toplam tedavi dozunda %10 azaltma veya yükseltme yapılır.
Tedavide Bazal doz birçoğu için günlük toplam dozun % 50 sidir.Püberte döneminde bu oran %65’e kadar yükselebilir.Orandaki hafif artmalar bile daha iyi kontrole yardımcı olur, öğünleri karşılamada kullanılan bolus doz ihtiyacını azaltır, öğünlerden sonra zaman zaman görülen ani sıçrayışları azaltır.
(Öğün sonraları doğru hesapladığınızı düşündüğünüz bolus doza rağmen , beklenmedik şeker yükselmelerinde, bazal dozun artırım gereği akla gelmeli)
Ancak bazal doz oranı yükseldikçe ,öğün atlamalarında şeker düşme riski de artacaktır.
Uygun dozda öğün unutulsa veya atlansa da düşme veya yükselmeler görülmemeli, bolus dozlarla yüksek şeker değerleri rahatlıkla kontrol altına alınabilmelidir.
Tedavide Uzun etkili insülin lerde yapılacak doz ayarlamalarının etkisi için en az 2-3 gün süre verilmeli ve dozda bir defada en fazla 1-2 ünitelik değişim planlanmalıdır.
Ancak çok ciddi düşme veya yükselmelerde süre ve doz yaklaşımı değişebilir.
Tedavi esnasında Uygun bir bazal doz ile gece şeker düşmesi görülmemeli ve sabah makul şeker seviyelerinde uyanılmalıdır.
Gece şeker kontrol saati 02-04 civarıdır. Bu saatte şeker değeri 90mg/dl altında olmamalıdır.
Bolus doz hesaplanması , ancak doğru hesaplanmış bazal dozdan sonra yapılmalıdır.
Öğündeki karbonhidratlar sayılıp iğne yapılır, eğer doz doğru hesaplanmışsa 2 saat sonra başlangıç değerine göre ± 40 mg/dl seviyelerinde kalınmalıdır.
Bolus dozlar için karbonhidrat faktörünün hesaplanması gereklidir.
Bunun için 500/GTD formülü kullanılır.
Bir diyabetli için hesaplanmış günlük toplam tedavi dozunun 50 ünite olduğunu varsayalım ,
( 500/50 : 10 ) Bir öğün içinde bulunan her 10 gram karbonhidrat için 1 ünite hızlı etkili (bolus doz) uygulanacaktır.
Böylece her öğün öncesi karbonhidratlar sayılır ve bu diyabetli için her 10gr karbonhidrata 1 ü olmak üzere bolus doz uygulanır.
Bazal ve bolus dozlar sonrası düzeltme dozları hesaplanır ki , hedef sapmalarında yapılacak ek dozlarla düzeltme sağlansın.Eğer gün içinde fazla sayıda düzeltme dozu ihtiyacı olursa, günlük toplam dozun arttırılması gerekir.
Düzeltme dozu da genel olarak 2000/GTD formülüyle hesaplanabilir.
Yine GTD si 50 ü olan bir hastada ( 2000/50 : 40 )
Her 1 ü insülin ile kanda şeker düşmesi bu diyabetli için 40 mg/dl olacaktır.
Örnek Uygulama:
Yukarıdaki hastanın açlık hedef değeri 100mg/dl olsun ve 30gr karbonhidrat içeren bir öğün alacak.
Öğün önü yaptığı şeker ölçümünde 180mg/dl değeriyle karşılaştı.
Bu durumda 2 ünite düzeltme (40+40 düşecek) için ve her 10gr’a 3ü ,
böylece toplam öğün önü doz 5ü olacaktır.
Hızlı etkili (bolus) öğünden 15-30dk önce yapılacaktır
(şeker e düşme payı verilir).
Tedavide günlük toplam insülin dozunun tekrar gözden geçirilme zamanları vardır ;
Çocukların büyüme dönemleri, gebelik , hastalıklar (direnç gelişir,doz arttırılır), kortizon kullanımı ( hızla kan şeker ini yükseltir,doz arttırılır), aktivite değişiklikleri (Aktif olunacaksa doz azaltılır), kilo alımı (doz arttırılır) ,sıcak havalar (doz azaltılır), adet günlerine doğru doz arttırılır, adet gördükten sonra ihtiyaç azalır doz azaltılır.
Takipler esnasında fark edilen problemlere bağlı olarak ;
Öncelikle gün içi sıklıkla şeker düşmeleri varsa yada yüksek değerler nedeniyle düzeltme dozlarına ihtiyaç varsa, takip HbA1c değerleri yükseliyorsa doz ayarlanması gerekir.
Bir çoğunuz fark etmiştir, eğer sabah yüksek bir şeker değeri ile uyanırsanız tüm gün değerlerin kontrolü daha zor olur.Bu nedenle gece düşmelerine yol açmayan bazal seviyenin sağlanması önemlidir.
Yorum yapılmamış